پیشگیری و درمان طاعون
چگونگی پیشگیری و درمان طاعون
طاعون بيماري اندميک بسياري از كشورهاست كه مي تواند بالقوه اپيدميك شود که گوسفند را هم مبتلا می کند. یک بیماری ویروسی و یک بیماری شدید با واگیری و انتشار سریع است که عمدتا گوسفند را هم مبتلا می کند که بیشتر مربوط به مبحث این مقاله است. این بیماری توسط برخی جوندگان وحشی مثل کک، موش صحرایی، خرگوش،گربه خانگی، موش، موش خرما، سنجاب زمینی و سنجای صخره ای منتقل می شود. مثلا وقتی ککی به طاعون آلوده میشود این بیماری به خصوص در معده وغدد پیازی تکثیر می شود وباعث انسداد نسبی یا کامل غده میشود، دراین صورت کک آلوده و گرسنه میشود و سپس میل زیادی به خونخواری دارد وچون میزبانش مرده میزبان جدید پیدا می کند مثل انسان یا موش. اگر موش در محیط نباشد میزبان زنده ای دیگر می رود و طاعون ایجاد میکند!
در گوسفند ترشحات چشم، بيني و دهان، مدفوع آبكي از علائم بروز بیماری طاعون می باشد. هنگام سرفه و عطسه ريزقطره هاي عفوني در هوا منتشر مي شود. اين ريزقطره ها توسط ساير دامها استنشاق مي شود و منجر به آلودگي آنها مي شود. هرچند تماس بين دامها مهمترين راه انتقال بيماري مي باشد اما گمان مي رود ترشحات و تراوشات عفوني آبشخورها،آخورها و بستر را آلوده ساخته آنها را به منبع آلودگي تبديل مي نمايد ولي ويروس اين بيماري براي مدت طولاني خارج از بدن ميزبان زنده نمي ماند. در ميادين دام كه دامها از نقاط مختلف براي فروش آورده مي شوند تماس نزديك بين دامها خطر انتقال و انتشار بيماري را افزايش مي دهد. در مراكز پرواربندي با سيستم متراكم نيز احتمال انتقال بيماري بيشتر است.
طاعون در گذشته درمان نداشت و این باعث ایجاد وضعیتی مرگبار میشد، معمولا بیماری پاندمیک بود (یعنی از یک نقطه شروع می شد، یک دور میزد و تمام می شد! ) و معمولا میلیونها انسان را از بین میبرد. آخرین پاندمی مربوط به سال 1915 میلادی است و چون آن موقع درمان نداشت موقعیت خاصی در نگاه به زندگی ایجاد میکرد. حتی رمانی هم در این موضوع نوشته شد.
از علایم بروز طاعون در گذشته کشته شدن موش ها در بندرگاهها بود. راه انتقال این بیماری اینگونه بود که کک پس از ایجاد دما و تب بالای میزبان و سپس مرگ میزبان، بدنش را ترک می کرد. وقتی موش ها مردند وکک ها میزبان خود را از دست می دادند و سپس به انسان حمله میکردند.
كنترل این بیماری در گوسفند با جابجايي دام (قرنطينه) و همچنین با استفاده از واكسيناسيون حلقه اي و ايمن سازي پيشگيرانه در جمعيتهاي پرخطر و يا در موارد خاص معدوم سازي تمامي گله آلوده و پرداخت غرامت به دامداران مي باشد. واكسيناسيون دامها با واكسن همولوگ به مدت سه سال، آن ها را در برابر این بیماری ایمن می کند. و برای گوسفند درمان خاصي برای طاعون وجود ندارد ولي جهت جلوگيري از عفونتهاي ثانويه و تلفات از آنتي بيوتيك ها و استفاده از ويتامين AD3Eو داروهاي ضد التهاب مي تواند مفيد باشد.