تشخیص سن گاو از روی دندان

گوسفند زنده | دام زنده | لایو شیپ : تشخیص سن گاو ، بخش مهمی از خرید و فروش دام است، چراکه در بسیاری از بازارها برای دام ها محدودیت سنی وجود دارند.

شمارش تعداد دندان های دائمی، متداول ترین روش برای تعیین سن تقریبی در گاوهای زنده است. توجه: در درجه بندی MSA از مراحل تشکیل استخوان استفاده می شود که بر روی لاشه موجود بر روی گوشت ارزیابی می شود.

بدیهی است که از این روش نمی توان روی دام های زنده استفاده کرد.

گاو زنده مانند بسیاری از حیوانات اهلی دیگر را با دندان های موقت یا شیری شروع می کنند، از حدود دو سالگی این دندان ها با دندان های دائمی جایگزین می شوند.

دندان های دائمی به صورت جفت رویش می کنند که از مرکز دهان به صورت جفت مرکزی شروع می شوند. وقتی دندان از لثه شکسته باشد، “روییده” شده است و با دندان کناری به صورت جفت در نظر گرفته می شود و نکته دیگر اینکه هنگامی که اولین دندان یک جفت داده شده لثه را سوراخ کرده است، آن هم به صورت یک جفت “بیرون زده” در نظر گرفته می شود.

با نزدیک شدن به فصل پاییز، پرورش دهندگان و تولیدکنندگان دام زنده باید این موضوع را در نظر بگیرند که کدام گاوها بعد از اینکه گوساله خود را از شیر گرفتند از بین خواهند رفت. برای تصمیم گیری در مورد اینکه در یک سال آینده، چند گاو در گله باقی می ماند، باید بسیاری از ملاحظات را بررسی کنند.

شرایط مهم در دامداری

برخی از معمولی ترین مواردی که یک دامدار باید در گاوهایش بررسی کند عبارتند از: وضع موجود، ساختار بدنی، وضعیت بدن، وضعیت و ساختار پستان، سلامت عمومی و سن.با این حال در بسیاری از گله ها، سن گاو ممکن است مشکوک باشد یا کاملا ناشناخته باشد.

برای حفظ شرایط در یک مرتع و بدون مقدار زیاد خوراک اضافی، یک گاو باید یک مجموعه کامل از دندان ها داشته باشد که خیلی ساییده نشده باشد. استفاده از دندان، یا شرایط و سایش دندان های گاو می تواند ابزاری مفید برای تعیین اینکه آیا گاو قادر خواهد بود که یک سال دیگر در گله بماند، باشد.

چگونگی تشخیص سن گاو

• کمتر از دو سال: در این گوساله ها فقط دندان شیری در دهان موجود است.

• ۲ ساله: دو دندان دائمی در دهان گاو وجود دارد که قرارگیری این دو دندان در ماینه دهان گاو خواهد بود.

• ۳ ساله: در این سن، چهار دندان دائمی در دهان گاو وجود دارد که هر یک از این دو دندان در کناره های دو دندانی که در دو سالگی بیرون زده است، قرار می گیرد.

• ۴ ساله: در چهار سالگی، شش دندان دائمی در دهان گاو وجود دارد.

•  ۵ ساله: در پنج سالگی یک گاو، هشت دندان دائمی در دهان وجود دارد.

• بیشتر از ۶ ساله: همه دندان های گاو در دهانش موجود است و سن دقیق بر اساس پوشش دندان، جدا شدگی و دیده شدن ریشه های دندان اتفاق می افتد.

• حدود ۱۲ ساله: تعدادی از دندان ها افتاده اند و از بین رفته اند.

به طور کلی، یک گوساله که کمتر از ۱۸ ماهه است، فقط دندان موقت یا دندان های “شیری” خود را دارد، دندان ها اغلب به صورت شل در فک قرار می گیرند .

و با رسیدن به ۱۸ ماهگی، بین هر دندان فاصله ای به وجود خواهد آمد تا دندان دیگری لمس نکند.

در ۱۸ ماهگی تا ۲ سالگی، گاو دو دندان شیری مرکز خود را از دست می دهد که با اولین دندان دائمی خود جایگزین می شود، دو دندان اولی که به صورت دائمی رشد خواهد کرد در میانه و در فک پایین و در جلو خواهد بود.

نحوه تشخیص سن گاو

سپس در سال های بعدی تشخیص سن گاو، دندان های بعدی را در کنار آخرین دندان دائمی که در میانه رشد کرده است و از دو طرف این دو دندان رویش کرده است، بیرون بزند.تا زمانی که ۵ ساله شود که دندان های برش گوشه ای پر شوند.

از ۶ سالگی به بعد، سن با سایش دندان، فاصله افتادن بین دندان یا از بین رفتن دندان تعیین می شود، درجه سایش در گاز گرفتن یا ساییدن دندان ها به عنوان عاملی در تشخیص تقریبی سن استفاده می شود.

 با این حال، باید مراقبت از دندان گاو با تنظیم برنامه ای به عنوان مثال نوع علوفه های مصرفی و شدت چرا که بر میزان سایش ظاهری دندان تأثیر گذار است، صورت پذیرد.

گاوهایی که در مراتع شنی یا صخره ای چرا می کنند ممکن است به دلیل فرسودگی و سایشی که در دندان هایشان ایجاد می شود، سنشان بیشتر از سن واقعی شان تشخیص داده شود ولی در واقع جوانتر باشند.

هنگامی که گاوها از ۱۰ سال سنشان بالاتر می رود، سن افراد معمولاً با اصطلاحات کلی مانند: کوتاه و محکم، دهان شکسته و دهان صاف جایگزین می شود. اصطلاحات به شرح زیر تعریف شده است.

کوتاه و محکم به این معنی است که مقدار زیادی سایش در دندان های ثقل گاو وجود دارد اما همه آنها هنوز در دهان وجود دارند و کاملاً به فک پایین متصل هستند. دهان شکسته نشان می دهد که گاو یکی از دندان های اصلی خود را از دست داده است.

شرح دهان صاف نشان می دهد که گاو بیشتر دندان هایش را از دست داده یا کاملا دچار سایش شده و فرسوده است. در مواردی دندان های فرسوده ممکن است هنوز وجود داشته باشند اما تا حد لثه ساییده شده باشند.

چگونگی وضعیت دندان ها

به طور خلاصه، می توان از چگونگی وضعیت دندان و تعداد دندان موجود در دهان گاو زنده برای تخمین سن گاو استفاده کرد، اما مهم تر از آن می توان تعیین کرد که آیا او قادر است برای سال دیگر زندگی در دامپروری باقی بماند و مفید واقع شود یا خیر و یا قادر خواهد بود به طور موثر عمل جویدن علوفه را انجام دهد.

اگر یک گاو دندان خوبی برای جویدن موثر علوفه نداشته باشد، در حفظ وضعیت بدن دچار مشکل خواهد شد و دچار کاهش وزن و بازدهی خواهد شد. در دامداری ها و دامپروری ها گاوهایی که دندان هایشان از بین رفته یا بسیار فرسوده است، کاندیدای اصلی برای ترک گله و جایگزینی آنها با گاوهایی برای تولید مثل و ماده های جوان تر هستند.