تشخیص و درمان کتوزیس در گاو

گوسفند زنده | دام زنده | لایو شیپ : تشخیص و درمان کتوزیس در گاو یک بیماری مهم متابولیکی در گاوهای شیری است که به دلیل افزایش اجسام

کتون (به خصوص بتا هیدروکسی بوتیرات) در خون اتفاق می افتد.

این یک بیماری در دوران شیردهی است که معمولا با تولید زیاد شیر و تعادل منفی انرژی در گاوهای شیری همراه است. کتوزیس اغلب در بهترین مرحله شیردهی اتفاق می افتد و خسارات مالی زیادی را به تولید شیر وارد می کند. کتوزیس نوعی بیماری متابولیکی است که زمانی اتفاق می افتد که گاو در حالت شدید تعادل انرژی منفی باشد.

در اوایل دوران شیردهی، همه گاوها در یک حالت تعادل انرژی منفی قرار دارند. با این حال، مقدار آن می تواند متفاوت باشد. در طول تعادل شدید انرژی منفی، گاو مقادیر زیادی از چربی بدن را تحریک می کند اما نمی تواند این مسیر را از طریق مسیرهای معمول به انرژی تبدیل کند.

در عوض، اجسام کتونی مانند بتا هیدروکسی بوتیرات (BHB) ، تولید می شوند. در مقادیر کم، گاو می تواند از BHB به عنوان منبع انرژی جایگزین استفاده کند. با این حال، وقتی تولید کتون زیاد است، گاو نمی تواند از تمام اجسام کتون برای انرژی استفاده کند و غلظت بتا هیدروکسی بوتیرات در خون افزایش می یابد. وقتی این اتفاق می افتد، گاو ممکن است از کتوزیس رنج ببرد.

انواع درمان کتوزیس

• نوع ۱: افت ناگهانی انرژی دریافتی
• نوع ۲: پس از زایمان
• نوع ۳: کتوزیس سیلاژ

علائم کتوزیس بالینی چیست؟

کتوزیس به دو روش بروز پبدا می کند:

فرم هدر رفتن
• بی حالی (سر به سمت پایین، کمبود انرژی)
• کاهش مصرف ماده خشک توسط گاو
• کاهش تولید شیر
• به وجود آمدن بوی شیرین از نفس گاو
• گاوها هیجان زده، ناهماهنگ و حتی در مواردی می توانند پرخاشگر شوند.
• رفتارهای عجیب و غریب مانند خوردن خاک، لیس زدن تیرهای دروازه، راه رفتن دایره وار یا ایستادن با سر بالا و رانده شدن به گوشه ای و غیره

چگونگی تشخیص کتوزیس

از آنجا که علائم بالینی ممکن است همیشه وجود نداشته باشند، کتوزیس اغلب بر اساس سطح بتا هیدروکسی بوتیرات در گردش خون تشخیص داده می شود تا گاوها به عنوان بالینی یا زیر بالینی طبقه بندی شوند:

• کتوزیس بالینی: غلظت BHB خون بیشتر از ۲ میلی مول در لیتر.
• کتوزیس زیر بالینی: غلظت BHB خون بین ۱٫۲ تا ۲٫۰ میلی مول در لیتر.

با این حال، از آنجا که بوتیرات یک اسید چرب فرار است که در شکمبه تولید می شود، غلظت بتا هیدروکسی بوتیرات در خون نیز تحت تأثیر رژیم غذایی است و در گاوهایی که رژیم غذایی غالبا مبتنی بر چرا دارند، به طور طبیعی بیشتر از گاوهایی است که که رژیم غنی از غلات دارند.

علاوه بر این، تحقیقات نشان می دهد که آستانه ۱٫۲ میلی مول در لیتر BHB در خون همیشه با عملکرد ضعیف حیوانات در یک سیستم مبتنی بر مرتع ارتباط ندارد. بر اساس این تحقیق و از آنجا که رژیم غذایی می تواند غلظت بتا هیدروکسی بوتیرات خون را تحت تأثیر قرار دهد، توصیه می کنیم:

سیستم های غذایی دام

• در سیستم های غذایی مبتنی بر چرا، کتوزیس زیر بالینی نباید فقط بر روی غلظت BHB تشخیص داده شود. اگرچه غلظت بتا هیدروکسی بوتیرات بیشتر از ۱٫۲ میلی مول در لیتر با کاهش عملکرد باروری و نتایج سلامتی در سیستم های مسکونی مرتبط است، اما این روابط بین گله ها در شرایط چرا ناسازگار است. بنابراین، غلظت بتا هیدروکسی بوتیرات بیشتر از ۱٫۲ میلی مول در لیتر لزوما نشان دهنده کتوزیس زیر بالینی نیست.

• شاخص های اضافی تعادل انرژی باید در نظر گرفته شود. غلظت اسیدهای چرب غیراستری و در صورت امکان گلوکز، باید در خون و همچنین بتا هیدروکسی بوتیرات اندازه گیری شود. اگر غلظت این اسیدهای چرب بیشتر از ۱٫۰ میلی مول در لیتر باشد و غلظت گلوکز کمتر از ۳٫۰ میلی مول در لیتر باشد، در این صورت خطر کتوزیس بالینی و زیر بالینی افزایش می یابد.

کاهش ریسک ابتلا به کتوزیس در گاو

با مدیریت تخصیص خوراک چه قبل و بعد از زایمان و هم با توجه به رفتار گاو و شرایط نامساعد جوی می توان از کتوزیس جلوگیری کرد. اطمینان حاصل کنید که عرضه خوراک، تقاضای دام را تأمین می کند.

درمان کتوزیس بالینی

اگر گاو علائم بالینی کتوزیس را از خود نشان داد، حتما با دامپزشک خود صحبت کنید و مشاوره بگیرید. درمان موفقیت آمیز کتوزیس بالینی شامل تامین گاو از طریق آب خوراکی یا داروهای تحریک کننده افزایش گلوکز خون است.

درمان هایی که برای دام زنده که به شدت آسیب دیده اند صورت می گیرد، شامل محلول های متابولیکی داخل وریدی (به عنوان مثال؛ کلسیم، فسفر گلوکز)، تزریق وریدی دکستروز و مولتی ویتامین است.

در صورت تایید کتوزیس باید چه کرد؟

اگر گاو مبتلا به کتوزیس هنوز قادر به ایستادن است، محتوای انرژی رژیم غذایی را که با استفاده از خیساندن خوراکی (دو بار در روز) از پیش سازهای گلوکز را در گاور افزایش دهید. اما اگر دام دیگر قادر به ایستادن نیست:

• برای آن پناهگاه، تختخواب نرم و پرستاری مداوم، از جمله غلت دادن منظم از این طرف به آن طرف، برای جلوگیری از زخم به دلیل یک جا ماندن، فراهم کنید.
• برای بلند کردن گاو آسیب دیده، تا مدتی که سرپا شوند، از دستگاه های کمک کننده برای بلندکردنشان استفاده کنید.

آیا درمان کتوزیس زیر بالینی ارزش دارد ؟

مطالعات اخیر ایالات متحده نشان می دهد که استفاده از مونوپروپیلن گلیکول برای درمان گاوهای ساکن در دامپروری ها با افزایش بتا هیدروکسی بوتیرات در خون (≥ ۱٫۲ میلی مول در لیتر) وضعیت متابولیسم، بقا و تولید مثل آنها را بهبود می بخشد.

با این حال، تحقیقات نشان می دهد که اگرچه این استراتژی بتا هیدروکسی بوتیرات خون را کاهش می دهد، اما اثرات آن بین گله ها تحت سیستم های مبتنی بر مرتع متفاوت است و در برخی موارد عملکرد باروری در واقع، کاهش می یابد.

بنابراین، استفاده از آستانه ۱٫۲ میلی مول در لیتر بتا هیدروکسی بوتیرات در خون برای درمان گاوهایی که دارای مونوپروپیلن گلیکول هستند (بدون علائم دیگر بیماری متابولیک) برای بهبود عملکرد گاو در سیستم های مبتنی بر مرتع توصیه نمی شود.