معرفی انواع نژاد گاو ایرانی

انواع نژاد گاو ایرانی از نظر تولید و ویژگی‌های زیستی تنوع قابل‌توجهی دارند و به دلیل سازگاری با اقلیم‌های متنوع کشور، هر نژاد برای شرایط خاصی بهینه شده است. این نژادها بر اساس میزان تولید شیر، گوشت، مقاومت در برابر بیماری‌ها و توانایی تحمل شرایط سخت محیطی متفاوت هستند. برخی از نژادها برای مناطق سردسیر و کوهستانی مناسب‌اند و در این محیط‌ها عملکرد بهتری در تولید شیر دارند، در حالی که نژادهای دیگر در مناطق گرمسیری یا خشک مقاوم‌تر هستند و بیشتر برای تولید گوشت استفاده می‌شوند. به طور کلی، ویژگی‌های زیستی هر نژاد به نوع آب‌وهوا، نوع تغذیه و نیازهای منطقه بستگی دارد، و این تنوع ژنتیکی باعث شده دامپروری در مناطق مختلف ایران به بهترین شکل انجام شود.

گاوها هم در دسته های گاوهای شیرده و گاوهای گوشتی هستند و یا اینکه ترکیبی از هر دو دسته باشند. بخش بزرگی از نیاز انسان به گوشت و شیر از طریق گاوها تامین می شود و پس از ذبح پوست آن ها جهت مصارف مختلفی هم استفاده می شود.

در ایران نژادهای مختلف گاوه شیرده و گوشتی وجود دارند که خصوصیات منحصر به فردی دارند و از لحاظ بازدهی با نژادهای معروف در جهان قابلیت مقایسه را دارند. ۶ نژاد گاو در ایران وجود دارد که شامل نژاد تالشی، نژاد سیستانی، دشتیاری، سرابی، نجدی و گلپایگانی می باشد که همه ی این نژادها از لحاظ تولید گوشت در ایران بهترین هستند.

انواع گاوهای ایرانی کدامند و چه ویژگی هایی دارند

گاو نژاد تالشی

گاو نژاد ایرانی تالش همانطور که از نامش پیداست خاستگاه آن مربوط به منطقه تالش می باشد. نژاد گاو ایرانی تالش در مناطق دیگری نظیر بخش های دیگری از استان گیلان و اردبیل هم پرورش و نگهداری می شود.

نژاد تالشی در دسته گاوهای شیری- گوشتی قرار دارند. این نژاد استعداد خاصی در وزن گیری و تولید گوشت با کیفیت بالا را دارد و تولید شیر سالانه آن مقدار قابل توجهی می باشد.

از ویژگی های ظاهری نژاد تالشی می توان به رنگ گاو اشاره کرد که بین قرمز آجری تا سیاه می باشد که گاها به هر دو رنگ هم مشاهده می شود‌. در برخی موارد رنگهایی نظیر زرد و سفید آهویی هم در این نژاد دیده می شود. دلیل اینکه این گاو در بین نژادهای ایرانی محبوب است تولید ۷۰۰ لیتر شیر در یک دوره ی شیردهی می باشد.

گاو سیستانی

گاو نژاد ایرانی سیستانی از دسته ی گاوهای گوشتی است که قابلیت وزن گیری روزانه بیشتر از ۱۳۲۰ گرم دارد. پرورش این نژاد بیشتر جهت تولید گوشت می باشد و شیردهی در این نژاد بسیار پایین است.

اگر بخواهیم نسبت به سایر نژادها گاو سیستانی را مقایسه کنیم در دوره شیردهی این گاو حدود ۱۵۰ کیلو شیر تولید می کند که نسبت به نژاد تالشی رقم بسیار کمی است اما برعکس استعداد افزایش وزن زیادی دارد.

گاو ایرانی دشتیاری

در بین گاو نژاد ایرانی نژاد دشتیاری از معروفیت زیادی برخوردار است و به عنوان پرسودترین نژاد در ایران پرورش داده می شود. در دسته بندی اصلی گاو دشتیاری در دسته بندی گاوهای گوشتی-شیری قرار می گیرد. داشتن جثه ی بزرگ این گاو نشان از تولید گوشت با کیفیت و زیاد است.

در طول دوران شیردهی این گاو رقم قابل توجهی شیر تولید می کند که این مقدار بسیار عالی و سودآور می باشد. تولید شیر بین ۹۵۰ تا ۱۰۰۰ لیتر شیر و همچنین وزن گیری بالا دلیل مهمی برای محبوبیت این نژاد شده است. رنگ نژاد دشتیاری قهوه ای سوخته، رنگهای بین سیاه، حنایی، طوسی و ابلق است.

گاو سرابی

یکی از نژادهای پرطرفدار و محبوب و در عین حال پر جمعیت گاو نژاد ایرانی سرابی می باشد. در سطح کشور بیشترین جمعیت را به خود اختصاص داده است و چیزی بالغ بر ۶۰ هزار راس در داخل کشور از این نژاد وجود دارد. خواستگاه اصلی این نژاد مناطق کوهستانی می باشد.

این نژاد به طور متوسط روزانه یک کیلوگرم افزایش وزن دارد و از لحاظ تولید گوشت این افزایش وزن رقم بالایی می باشد. از لحاظ تولید شیر هم این نژاد به طور متوسط در هر دوره شیردهی به میزان ۱۵۰۰ لیتر شیر تولید می کند که نسبت به نژاد دشتیاری و سیستانی و تالشی مقدار زیادی می باشد.

این نسبت ها نشان دهنده ی قرار گرفتن این نژاد در دسته دام های گوشتی و شیری می باشد. نژاد سرابی در رنگ های زرد روشن تا قهوه ای سوخته با دور چشمی به رنگ سفید تا قهوه ای می باشد که به برای موقعیت های جغرافیایی کوهستانی یک گزینه ی ایده آل و فوق العاده می باشد.

گاو نژاد نجدی

اگر بخواهیم یکی از بهترین گاو نژاد ایرانی را معرفی کنیم قطعا نژاد نجدی جزء بهترین گاوهای دسته شیری-گوشتی می باشد. خاستگاه این نژاد به استان خوزستان برمی گردد. دلیل اینکه این نژاد در دسته نژادهای برتر قرار دارد استعداد بالای این گاو در وزن گیری و داشتن جثه بزرگ می باشد.

همچنین این نژاد در هر دوره شیر دهی توانایی تولید شیر به مقدار ۵۰۰ تا ۸۰۰ لیتر را دارد. رنگ نژاد نجدی قرمز حنایی می باشد.

گاو گلپایگانی

استعداد بالا در تولید گوشت و شیر گاو نژاد ایرانی گلپایگانی را در دسته ی بهترین گاوهای گوشتی و شیری ایران قرار داده است. میزان افزایش وزن این نژاد در روز به ۹۰۰ گرم می رسد که رقم بالا و قابل توجهی می باشد و از نظر مقدار تولید شیر گاو گلپایگانی می تواند در یک دوره شیردهی به طور متوسط حدود ۶۰۰ لیتر شیر تولید کند.

برخی از دامداران برای انتخاب گاو نژاد شیری و گوشتی دچار تردید هستند و نمی دانند چه نژادی از همه لحاظ ویژگی های مثبت و قابل قبولی دارد که نژاد گلپایگانی یکی از انتخاب های خوب می باشد. رنگ نژاد گلپایگانی قرمز حنایی می باشد که جثه ی متوسطی دارد.

رتبه ایران از لحاظ تولید گوشت در جهان

ایران از لحاظ تولید گوشت در جهان رتبه ۳۱ را دارد و در خاورمیانه رتبه سوم را داراست. اما از لحاظ تولید گوشت گاو در جهان رتبه ۱۱ و در خاورمیانه رتبه دوم را دارد.

کلا گاوها چه نژاد ایرانی و خارجی قدرت دوقلوزایی یا چند قلو زایی ندارند و در تمام طول سال قدرت باروری را دارند. در ادامه می خواهیم انواع گاو نژاد ایرانی را با خصوصیات کامل آن ها بیان کنیم.

خصوصیات مهم گاوهای نژاد ایرانی

گاوهای نژاد ایرانی به دلیل تنوع اقلیمی کشورمان، دارای خصوصیات خاص و منحصر به فردی هستند که آن‌ها را برای زندگی در شرایط متغیر جغرافیایی ایران بسیار مناسب می‌کند. این گاوها عموماً مقاوم به گرما، سرما، و حتی خشکی هستند که به دلیل سازگاری با مناطق مختلف از دشت‌ها تا کوهستان‌هاست.

یکی از ویژگی‌های مهم گاوهای نژاد ایرانی، مقاومت بالا در برابر بیماری‌ها و شرایط نامساعد محیطی است. این گاوها به‌طور طبیعی سیستم ایمنی قوی‌تری نسبت به برخی نژادهای خارجی دارند و همین موضوع هزینه‌های نگهداری و درمان آن‌ها را برای دامداران کاهش می‌دهد.

از نظر تولید شیر، برخی از نژادهای ایرانی مانند “گاو سرابی” و “گاو سیستانی” از بازدهی مناسبی برخوردارند و برای تولید شیر در مناطق خاصی از ایران به‌کار می‌روند. همچنین، نژادهایی مثل “گلپایگانی” علاوه بر شیر، توانایی تولید گوشت با کیفیت بالا را هم دارند، که به‌ویژه در صنعت گوشت قرمز از اهمیت زیادی برخوردار است.

قدرت باروری بالا، نیاز کمتر به خوراک‌های پرهزینه و توانایی تحمل شرایط سخت از دیگر خصوصیات این نژادهاست. به‌طور کلی، گاوهای نژاد ایرانی ترکیبی از مقاومت، بازدهی مناسب و سازگاری با شرایط ایران هستند که دامداران را به انتخاب این نژادها ترغیب می‌کند.

قیمت انواع نژاد گاو ایرانی

در دامپروری های سراسر کشور مبنای نگهداری و پرورش انواع گاو نژاد ایرانی را میزان بازدهی از لحاظ تولید گوشت و شیر می دانند. معمولا نژادهایی که بازدهی بیشتری دارند قیمت بالاتری هم دارند.

برخی از نژادها از لحاظ افزایش وزن استعداد زیادی ندارند اما تولید شیر در آن ها زیاد است و اگر هدف تولید شیر و لبنیات باشد گاوهای شیرده برای خرید مناسب تر هستند. گاوها بر اساس وزن و نژاد و سن قیمت گذاری می شوند و معمولا چون بیشتر آن ها بازدهی تقریبا یکسانی دارند تفاوت قیمت آنچنانی ندارند.

قیمت انواع نژاد گاوهای ایرانی به عوامل مختلفی بستگی دارد که تعیین‌کننده ارزش نهایی هر گاو هستند. مهم‌ترین عوامل شامل نژاد گاو، میزان تولید شیر یا گوشت، سن، وضعیت سلامت، و میزان باروری گاو است. به‌طور کلی، نژادهای مختلف گاو ایرانی، از جمله گاوهای شیری، گوشتی یا دو منظوره (هم شیری و هم گوشتی)، دارای قیمت‌های متفاوتی هستند.

گاو نژادهای گوشتی و شیری

برای مثال، گاو نژاد “سرابی” به دلیل توانایی بالا در تولید شیر و مقاومت به شرایط آب و هوایی مناطق سردسیر، از ارزش بیشتری برخوردار است. قیمت یک گاو سرابی بالغ که در اوج تولید شیر قرار دارد می‌تواند بین ۴۰ تا ۵۰ میلیون تومان باشد.

نژاد “سیستانی”، که بیشتر به عنوان گاو گوشتی شناخته می‌شود، به دلیل کیفیت بالای گوشت و مقاومت در برابر شرایط سخت آب و هوایی سیستان، معمولاً قیمت بالاتری دارد. یک گاو گوشتی نژاد سیستانی می‌تواند بین ۵۰۰ تا ۶۰ میلیون تومان فروخته شود.

همچنین نژاد “گلپایگانی” که توانایی تولید گوشت و شیر به صورت متعادل را دارد، قیمتی بین ۳۰ تا ۴۵ میلیون تومان دارد.

در تعیین قیمت، سلامت گاو نیز نقش کلیدی دارد؛ گاوهایی که دارای بیماری یا مشکلات جسمی هستند، با قیمت کمتری به فروش می‌رسند. علاوه بر این، سن گاو نیز تأثیرگذار است؛ گاوهای جوان که پتانسیل بیشتری برای تولید دارند، معمولاً گران‌تر از گاوهای مسن به فروش می‌رسند.در نهایت، توجه به نژاد و ویژگی‌های خاص هر گاو می‌تواند به دامداران کمک کند تا بهترین تصمیم را برای خرید بگیرند.