تولید مثل گوسفندان در طول سال

گوسفند زنده | لایو شیپ : تولید مثل گوسفندان یکی از عوامل مهم و اساسی در افزایش درآمد و سرمایه دامداران است. به همین دلیل گاهی دام را به روش لقاح مصنوعی باردار می کنند تا به رشد تعداد گله کمک کنند. زایمان با عمل جفت گیری شروع می شود و بعد از طی دوران بارداری به زایمان ختم خواهد شد. بعضی از نژادهای دامی در طول سال ممکن است دو بار زایمان داشته باشند.

تعداد زایمان گوسفندان در حالت طبیعی و نرمال یک بار در طول سال خواهد بود. طول مدت بارداری این دام اغلب ۵ ماه یا ۱۵۰ روز است. بعد از طی این مدت زمان معلوم زایمان آغاز خواهد شد. اوایل فصل بهار موقع زایمان است. زاد و ولد در این فصل برای گله داران از منفعت و سود مالی فراوانی برخوردار است.

تولید مثل گوسفندان یکی از مهم‌ترین جنبه‌های مدیریت دامداری است که به بهره‌وری و سودآوری مزارع دامپروری کمک می‌کند. گوسفندان معمولاً فصلی تولید مثل می‌کنند، به این معنا که زمان جفت‌گیری آن‌ها به تغییرات فصلی وابسته است. بیشتر نژادهای گوسفند در پاییز و اوایل زمستان، زمانی که روزها کوتاه‌تر می‌شوند، تمایل به جفت‌گیری دارند. این دوره فحلی معمولاً ۱۷ روز طول می‌کشد و در این زمان، میش‌ها آماده جفت‌گیری هستند.

دوره بارداری میش ها

یک میش معمولاً پس از جفت‌گیری، دوره بارداری ۵ ماهه را طی می‌کند و در بهار یا اوایل تابستان زایمان می‌کند. این زمان‌بندی به گونه‌ای است که بره‌ها در فصل مناسب با شرایط آب و هوایی مطلوب و دسترسی به منابع غذایی بیشتر به دنیا بیایند، که این امر به رشد سریع و سالم آن‌ها کمک می‌کند.

برخی از نژادهای گوسفند زنده، مانند نژادهای گوسفند دورپر و افشار، توانایی جفت‌گیری در تمام طول سال را دارند. این ویژگی به دامداران اجازه می‌دهد تا برنامه تولید مثل خود را متنوع‌تر کنند و تولید بره را در دوره‌های مختلف سال انجام دهند. این نژادها اغلب برای دامپروری‌هایی که به تولید مداوم گوشت یا شیر نیاز دارند، مناسب‌تر هستند.مدیریت صحیح تغذیه و شرایط نگهداری، نقش مهمی در موفقیت برنامه‌های تولید مثل گوسفندان دارد. تغذیه مناسب میش‌ها قبل و بعد از زایمان، به افزایش باروری و سلامت بره‌ها کمک می‌کند و در نهایت منجر به بهره‌وری بیشتر در دامداری می‌شود.

راه های زیاد کردن تولید مثل گوسفندان

زایمان گوسفندان تنها یک بار در طول سال اتفاق خواهد افتاد. هرچند گاهی ممکن است دام در طول یک سال دو بار زایمان کند. اما این حالت به ندرت اتفاق خواهد افتاد. اما امروزه دامداران با روش های خاصی می توانند زایمان را به ۵/۱ برابر در سال افزایش دهند. یعنی تقریبا هر دوسال سه زایمان. البته این روش ها یک سری مراقبت های مدیریتی را می طلبد که دامدار باید در نهایت دقت آن ها مد نظر داشته باشد. تا به نتیجه دلخواه برسد.

برای زیاد کردن تولید مثل گوسفندان در طی یک سال دامداران از دو روش مدیریت شده استفاده می کنند که شامل:

۱: برنامه ریزی برای سه زایمان در طول یک سال با زمان ثابت: این برنامه به گونه ای طراحی و مدیریت خواهد شد که میش هایی که برای زایمان در نظر گرفته می شوند. هر ۷ یا ۸ ماه تحت جفت گیری قرار داده می شوند. اگر این زمان به طور دقیق مدیریت و اجرا شود. هر ۸ ماه یک بار میش یک زایمان خواهد داشت.

۲: برنامه ریزی برای سه زایمان به روش ASRI هدف از اجرای این روش بارداری و زایش به تعداد دفعات ۵/۱بار در دو سال است. در این روش همه گوسفندان ماده در فصل تولید مثل باردار خواهند شد. بعد از زایمان دوباره در فصل آذر تا بهمن باردار خواهند شد. اما در این میان اگر گوسفندی در بهار شانس باردار شدن را از دست داده باشد تا شهریور فرصت بارداری خواهد داشت. در این روش از مصرف بسیار کمی هورمون استفاده می کنند.

عوامل موثر در زایمان گوسفندان

۱: تغذیه مناسب دام در باروری و زایمان های سر وقت بسیار مهم است. استفاده از فسیل خوراکی یکی از بهترین مواد تغذیه دام است که ارتباط مستقیمی با باروری دام دارد.

۲: در نظر گرفتن و توجه به فصل جفت گیری دومین عامل مهم در باروری و زایمان دام است. در این فصل اگر جفت گیری دام مدیریت شود نتیجه بهتری عاید دامدار خواهد شد.

۳: تهیه خوراک خوب و با کیفیت سه هفته بعد از جفت گیری به منظور جلوگیری از چاقی مفرد دام ها بسیار پر اهمیت است.

۴: گوسفندانی که نه خیلی چاق و نه خیلی لاغر هستند میزان باروری بهتری نسبت به بقیه دام ها دارند.

۵: دادن مکمل های A و E به گوسفندان تقریبا چهار هفته قبل از جفت گیری یکی دیگر از راه های باروری و تولید مثل بهتر در گوسفندان است. دام در طول سال و از راه تغذیه این ویتامین ها را دریافت خواهد کرد. در فرایند جفت گیری این ویتامین ها به صورت مکمل به دام داده خواهد شد.

زایمان گوسفندان به چند مرحله تقسیم خواهد شد؟

۱: اولین مرحله انقباض شدید رحم و خارج شدن بره از بدن مادر است.

۲: دومین مرحله که انقباض رحمی در آن تا اندازه کم خواهد شد و جفت و خون آبه از بدن گوسفند مادر خارج می شود.

۳: برگشت رحم به حالت اولیه و آماده شدن برای بارداری بعدی. بازگشت رحم به حالت و اندازه نرمال قبل از زایمان طی تحقیقاتی که انجام شده است. تقریبا ۳۰ تا ۳۵ روز به طول خواهد انجامید.

زایمان گوسفندان به طور کلی به سه مرحله اصلی تقسیم می‌شود که هر کدام از این مراحل نقش مهمی در فرآیند زایمان و سلامت بره‌ها دارد.

توضیحات تکمیلی زایمان گوسفندان

مرحله اول که به آن مرحله پیش‌زایمان می‌گویند، با انقباضات رحمی شروع می‌شود. در این مرحله، میش ممکن است نشانه‌هایی از بی‌قراری و اضطراب نشان دهد. او ممکن است مدام روی زمین بنشیند و بلند شود و به دنبال مکانی آرام برای زایمان باشد. این مرحله می‌تواند چند ساعت طول بکشد و به میش کمک می‌کند که دهانه رحم خود را برای زایمان آماده کند.

مرحله دوم، مرحله زایمان واقعی است که با شروع خروج بره از رحم آغاز می‌شود. در این مرحله، میش دچار انقباضات قوی‌تر و مداوم‌تری می‌شود. ابتدا کیسه آمنیوتیک که حاوی مایعات جنینی است، ممکن است بیرون بیاید. سپس سر و پاهای جلویی بره در کانال زایمانی ظاهر می‌شوند. زایمان معمولاً بین ۳۰ دقیقه تا یک ساعت طول می‌کشد، اما اگر بیش از این زمان طول بکشد، ممکن است نیاز به دخالت دامپزشک باشد.

مرحله سوم، مرحله پس‌زایمان است که در آن جفت یا همان پرده‌های جنینی از بدن میش خارج می‌شوند. این مرحله معمولاً ظرف چند ساعت پس از زایمان کامل می‌شود. در این مرحله، میش ممکن است به لیسیدن و تمیز کردن بره بپردازد که این کار باعث تحریک گردش خون بره و ایجاد پیوند بین مادر و فرزند می‌شود.

مراقبت‌های بعد از زایمان نیز بسیار حیاتی است. بره‌ها باید در سریع‌ترین زمان ممکن شیر مادر را بنوشند تا ایمنی بدنشان تقویت شود. همچنین، میش باید از نظر تغذیه و سلامت تحت نظر باشد تا به سرعت بهبود یابد و بتواند از بره‌هایش به خوبی مراقبت کند.در نهایت، مدیریت صحیح زایمان و مراقبت‌های پس از آن می‌تواند تضمین‌کننده سلامت و رشد بهینه بره‌ها و میش‌ها باشد و به دامداران کمک کند تا بهره‌وری بیشتری از گله خود داشته باشند.

مراقبت های لازم بعد از تولید مثل گوسفندان

زایمان گوسفندان یک فرایند چندین ماهه است. در این مدت دام جفت گیری خواهد کرد. باردار خواهد شد و سپس زایمان خواهد کرد. برای اینکه دام بتواند برای فرایند بعدی آبستنی و زایمان آماده شود نیاز به مراقبت های خاصی دارد. زایمان و خارج شدن بره از بدن مادر از ۵ تا ۵۰ دقیقه طول خواهد کشید. به محض خارج شدن بره باید تمام خون آبه از بدن دام خارج شود در غیر این صورت خون دام عفونت شدید خواهد کرد.

امکان دارد این عفونت موجب تلف شدن دام شود. بعد از انجام کامل زایمان گوسفند مادر باید با دقت تمیز شود. در طول مدت زایمان به علت شل شدن فرج و باز شدن سرویکس میکروب و باکتری وارد رحم خواهد شد و رحم را آلوده می کنند. در این زمان رحم دام به طور طبیعی ماده ای ترشح خواهد کرد که باعث ضدعفونی شدن رحم خواهد شد. هنگام فرا رسیدن زمان زایمان دامداران باید به طور مرتب به دام های خود سر بزنند تا بتوانند در هنگام زایمان در کنار دام های خود باشند.

بعد از متولد شدن بره ها باید عمل شومه دادن به آن ها با احتیاط و میزان لازم انجام بگیرد. شومه در اصل همان شیر خوردن بره از پستان مادر است. برای جلوگیری از بیماری بره برخی از دامداران یک قاشق مربا خوری روغن زرد را آن خواهند خوراند. این عمل از لحاظ علمی ثابت شده نیست اما از لحاظ تجربی امری رایج در میان دامداران و گله داران است.

یک گوسفند آبستن به مراقبت های جدی و مکرر در طول زمان بارداری نیاز دارد. برای جلوگیری از خطرات دوره بارداری و همچنین پروسه زایمان باید از روش های تغذیه ای مناسب استفاده شود. در فصل زمستان حتم باید چمن جایگزین یونجه شود.

دامداری و گله داری برای کسانی که به دنبال کسب درآمد هستند می تواند شغل ایده آلی باشد. اگر دامدار نکات مهم در پرورش دام را به خوبی فرا بگیرد و به کار ببندد. به طور قطع در مدت زمانی کوتاه به سود قابل توجهی دست خواهد یافت. از جمله این نکات توجه به فرایند و پرسه زایمان دام ها است.